Het Grafmonument van Tromp

Terugblik bijeenkomst Stichting Kerkendelijk Erfgoed Delft 8 oktober 2011

De onttakeling van het grafmonument van de zeeheld Maerten Harpertszoon Tromp is al enkele maanden gaande als een royaal opgekomen publiek samenkomt om het verhaal te vernemen van de restauratie en om te horen wie Tromp is geweest, dat juist hij in Delft zo’n prachtig monument heeft gekregen. Na 350 jaar was de restauratie hoognodig. In de negentiende eeuw heeft het monument slechts een oppervlakkige opknapbeurt gekregen. Pier Terwen begeleidt in opdracht van de Rijksgebouwendienst het hele project. ‘Het is een geluk dat er geen vrachtwagens langs de kerk rijden, het monument zou anders allang ingestort zijn.’

Vooraf aan het verhaal van Terwen over het restauratieproces, doet Ria van der Meer uit de doeken welke betekenis Tromp heeft gehad. In de tachtigjarige oorlog is de zee als transport zone voor soldaten en wapens uiterst belangrijk voor de Spanjaarden. Daar weet de jonge Republiek de vijand te treffen. Tromp speelt in deze strijd een belangrijke en bepalende rol. Van eenvoudige komaf klimt hij op tot een man van rijkdom en aanzien die de vloot aanvoert en zorgt dat de vijand het Spaans benauwd krijgt omdat hij de ene na de andere overwinning behaalt. Al drie jaar na zijn dood komt het grafmonument tot stand.

Terwen sluit aan met de historische en technische gegevens rond het monument. Het was schokkend om te ontdekken dat het monument nog nauwelijks in de muur verankerd was. Hij laat zien hoe de ooit stevige ankers in de loop van eeuwen uitgeroest zijn tot dunne spijltjes. De restauratie van de negentiende eeuw was slechts provisorisch geweest. De vullingen uit die tijd zaten nu alweer los in de gaten. Het aanvankelijke roze marmer was vergrijst. De muurschildering achter het monument die te zien is op het schilderij van Hendrik van Vliet zal opnieuw worden aangebracht.

Een helder antwoord op de vraag waarom Tromp in Delft begraven werd, blijft vandaag uit. Zijn vrouw die toezag op het budget voor de bouw van het monument, stamde af van de aanzienlijke Delftse familie Teding van Berkhout. Ook kan meegespeeld hebben dat Piet Heyn in de Oude Kerk al een roemrijke rustplaats was toebedeeld. De tombe van het monument is leeg. De stoffelijke resten van Maerten Tromp en van zijn zoon Harpert liggen in de grafkelder onder het monument, deze is in 1950 voor het laatst open geweest en zal nu gesloten blijven. De verhalen boeiden de aanwezigen in die mate dat zonder morren de bijeenkomst meer dan een half uur uitliep.